De saunacultuur van Finland is zo uniek dat hij zelfs door UNESCO is erkend als niet-tastbaar cultureel erfgoed. Er staat bij iedere Fin minstens een keer per week een saunabezoek op de planning. Ze zijn dan ook in zo goed als elke Finse woning te vinden.
Finnen willen hout
Naar de sauna gaan is hier zeker een sociaal gebeuren. Hoewel de Finnen over het algemeen bekendstaan als stil, praten ze in de sauna. Zakenlieden en politici gaan samen naar de sauna en de Finnen zeggen dat de beste beslissingen hier worden genomen.
Alleen als het gaat om Finse sauna’s en duurzaamheid, dan valt er nog wel wat te winnen. Want Finnen hebben een nogal ongezouten mening over elektrische sauna’s: ze vinden ze over het algemeen vrij waardeloos. Wat de Fin betreft kan er maar één soort traditionele sauna zijn: de hout-gestookte. Die zou volgens de Fin een veel diepere lekkerdere warmte hebben.
Thermen Berendonck
De duurzaamste sauna van Europa vind je dan ook niet in Finland, maar verrassend genoeg in Wijchen bij Nijmegen. Bij Thermen Berendonck zijn ze volledig gasloos en hebben ze de ambitie om in de nabije toekomst energieneutraal te worden en dat is uniek in de saunawereld. Er liggen 816 zonnepanelen op het dak voor eigen opwek met een totaal vermogen van 224,4 kilowattpiek en die samen goed zijn voor meer dan 202.400 kilowattuur per jaar.
Maar daar houdt het niet op. Alles wordt verlicht met LED-verlichting, die op zijn beurt weer gestuurd wordt door bewegingssensoren. Met het warmte-terugwinsysteem (WTW-installatie) wordt warmte die onder andere vrijkomt uit de keuken, gefilterd van geuren en gebruikt voor verwarming van het gebouw. Door middel van vloerkoeling onttrekken ze de warmte aan de sauna’s en die warmte wordt hergebruikt voor de vloerverwarming op het saunaplein.
COP van vier
De deels elektrische warmteopwekking (op hoge en lage temperatuur) voor verwarming en warm tapwater wordt gerealiseerd middels een Hoog Temperatuur Warmtepomp (SKADI) in combinatie met lucht-water warmtepompen. De SKADI is een door Linthorst Techniek ontwikkelde water-water warmtepomp die wordt toegepast in hun duurzame energie ontwerpen. Met dit concept kan flexibel en vraagafhankelijk warmte geleverd worden van laag tot een hoog temperatuurniveau. 75 graden Celsius om bijvoorbeeld tapwater mee te maken kan met een uitzonderlijk hoog rendement (COP van 4) worden gemaakt.
Naast de maatregelen om het energieverbruik terug te dringen, heeft Thermen Berendonck ook maatregelen getroffen om waterbesparingen te genereren. Zo wordt de warmte van het afvalwater van de douches opgevangen en hergebruikt om andere bronnen op te warmen. In het resort wordt gebruik gemaakt van waterbesparende douchekoppen. Eigen bronwater wordt opgepompt en gebruikt voor douches, toiletten én baden. Dit water voldoet aan de eisen van drinkwaterkwaliteit.
Triple glas, hoge isolatiewaarde en leem
Naast dat het resort energetisch hoogwaardig is gebouwd – zoals toepassing van triple beglazing en hoge isolatiewaarde – zijn er ook bouwtechnieken uit India toegepast. Zo zijn er twee sauna’s, waarvan één gebouwd in de stijl van een Indiaas theehuis, volledig geïsoleerd met hennepblokken en vervolgens voorzien van leem. Deze techniek geeft een prettige luchtvochtigheid, een fijn klimaat en zorgt ervoor dat de warmte in de sauna langer vast wordt gehouden. Het principe wordt al eeuwenlang toegepast in het Midden-Oosten.
Subsidievoordeel en investeringsaftrek
Bij de bouw van de sauna was duurzaamheid overal het uitgangspunt: op het gebied van materiaalgebruik, energieverbruik en warmtebenutting. Zo werd bij alle elektrotechnische en werktuigbouwkundige installaties de maximale besparing en hergebruik van energie en warmte behaald. De energieprestatiecoëfficiënt (EPC) is 30 procent lager dan de wettelijke eis vanuit het Bouwbesluit. Dat resulteert niet alleen in een modern complex maar ook in lage energiekosten en leverde flink wat subsidievoordeel en investeringsaftrek op.
